Wschód i zachód Oslo: Østkanten i Vestkanten – dwa odmienne światy

Oslo dzieli się na dwie części – Østkanten i Vestkanten. Granica pomiędzy nimi przebiega wzdłuż ulicy Ueland. W Østkanten na wschodzie zarówno dochody, jak i ceny mieszkań są znacznie niższe niż w Vestkanten, części zachodniej. Ze względu na niskie ceny najmu większość imigrantów z krajów spoza Europy wprowadza się do Østkanten, co dodatkowo powiększa już istniejące tam bezrobocie. Przyczyn tego podziału należy doszukiwać się już w XIX wieku.

Vestkanten powstał na terenach, które niegdyś służyły za pastwiska dla zwierząt uprawnych należących do mieszkańców miasta. Z czasem ludzie zaczęli zagospodarowywać puste przestrzenie i budować na nich bogate posiadłości. Østkanten to natomiast dawne tereny przemysłowe. Robotnicy chcieli mieszkać jak najbliżej swoich miejsc pracy, więc osiedlali się tuż przy zakładach i fabrykach.

Rodziły się i dorastały kolejne pokolenia, które budowały własne domostwa przeważnie w pobliżu swoich domów rodzinnych. To powiększało różnice pomiędzy dwiema dzielnicami – Vestkanten stawało się coraz bogatsze, w Østkanten pogłębiała się natomiast bieda i narastały problemy społeczne.

Około 1890 roku kontrast pomiędzy nimi był już niemal tak duży jak dziś. W czasach powojennych, gdy miasto ulegało rozbudowie, od strony zachodniej budowano dzielnice willowe, a od strony wschodniej – robotnicze.

Na różnice między obiema częściami Oslo duży wpływ miał też napływ imigrantów w latach 70. Osiedlali się oni właśnie w dzielnicach robotniczych, przede wszystkim dlatego, że ceny najmu były tam znacznie niższe. Tendencja ta utrzymuje się do dziś.

Różnice w warunkach bytowania przekładają się na zdrowie i oczekiwaną długość życia mieszkańców. W zachodniej części miasta średnia długość życia jest znacznie wyższa niż we wschodniej – w Vestkanten wynosi około 82 lat wśród mężczyzn i 86 lat wśród kobiet, w Østkanten natomiast – 73 lata wśród mężczyzn i 79 lat wśród kobiet. Najniższa średnia długość życia występuje w trzech wschodnich dzielnicach Oslo – Gamle Oslo, Grünerløkka i Sagene. Według naukowców z Uniwersytetu w Trondheim główną przyczyną tego zjawiska jest duży odsetek osób, które palą papierosy – największe problemy mają starsi imigranci spoza Europy zachodniej.

Dzieci mieszkające w Østkanten w większym stopniu niż te z Vestkanten cierpią także na otyłość – aż 26-29 proc. z nich waży o wiele więcej niż powinna. Wśród dzieci z zachodniej części Oslo otyłych jest tylko 15 proc. Przyczyną takiej różnicy jest gorsza jakość produktów, które spożywają osoby z Østkanten.

W zachodniej części Oslo poziom bezrobocia jest znacznie wyższy niż we wschodniej części. Tę różnicę najbardziej widać wśród osób powyżej 55 roku życia – aż 20 proc. mieszkańców Østkanten powyżej 55 roku życia pobiera zasiłek socjalny. W Vestkanten to jedynie 12 proc. z nich, a mieszkańcy zarabiają o wiele więcej niż po wschodniej stronie.
Wschód i zachód różnią się też grubością portfela. Średni roczny dochód rodziny zamieszkującej Vestkanten to od około 508 do 712 tys. NOK. W Østkanten zarabia się o nawet o jedną trzecią mniej (od około 362 do 515 tys. NOK).

Ceny najmu i kupna mieszkań czy domów na wschodzie miasta są jednak o 20-40 proc. niższe niż w jego zachodniej części. Właśnie dlatego wschodnie dzielnice przyciągają Norwegów o niższych dochodach. Są to zwłaszcza młodzi ludzie, których nie stać jeszcze na własny dom, ale którzy chcą się usamodzielnić lub mieszkać bliżej centrum miasta. Oprócz tego na wschodzie mieszkają imigranci głównie spoza Europy zachodniej.

Niskie ceny mieszkań wynikają ze złych warunków, jakie w nich panują. To lokalne o powierzchni często mniejszej niż 30 m kwadratowych,  źle oświetlone, bez przestrzeni publicznych, gdzie mogłyby bawić się dzieci.

W zachodniej części Oslo ludzie mieszkają przeważnie w domach jednorodzinnych i willach, więc miejsca nikomu nie brakuje.

Ogromne różnice pomiędzy wschodnią i zachodnią częścią Oslo to także przyczyna zróżnicowania języka, którym posługują się mieszkańcy poszczególnych dzielnic. W Østkanten używa się Oslodialekten, w Vestkanten mówi się natomiast standardowym dialektem østnorsk (zachodnio-norweski), który swoje źródło ma w języku duńsko-norweskim.

Najbardziej zauważalny podział istnieje jednak wśród ludzi młodych. Ci z Vestkanten to przeważnie dzieci i młodzież z bogatych rodzin. Noszą najlepsze ubrania i bawią się na najdroższych imprezach. Młodzi ludzie z Østkanten zdają się być ich przeciwieństwem – nie stać ich na drogie ubrania i rozrywki, nie mogą się pochwalić najnowszym samochodem rodziców. Najgłębsza jest jednak ogromna niechęć, jaką żywią do siebie nawzajem.

A wy jesteście „wschodni” czy „zachodni”? Co myślicie o tych po tej drugiej stronie miasta?