2

Narzędzie zawsze ma się przy sobie

Weterynarz Eli Ristin Skum napisała pracę doktorską na temat „Aspekty kastracji i pielęgnacji reniferów w stadzie w zmieniającym się klimacie” i może uchodzić za eksperta w temacie. Jak mówi:

- Znalazłam źródła pisane, autorstwa Carla Rønnowa i Knuta Leema, które wskazują na to, że renifery kastrowano już w XVII wieku, ale niewykluczone, że praktyka ta jest jeszcze starsza. Metoda kastracji przy użyciu zębów była w użyciu aż do czasów powojennych, kiedy to odkryli ją norwescy weterynarze, którzy uznali, że używanie w tym celu obcęgów będzie bardziej humanitarne. A może po prostu od patrzenia na metodę tradycyjną robiło im się nieswojo?

Do drugiej wojny światowej „gaskit”, czyli kastrowanie zębami było zdecydowanie najpopularniejsze i to z wielu powodów, niektórych bardzo prozaicznych:

- Zawsze miało się ze sobą „narzędzie” - mówi Skum. - A jeśli ktoś nie miał już zębów, wtedy mógł posłużyć się nożem.

Zniewieściałe renifery po kastracji obcęgami

Dziś hodowcy wciąż posługują się obcęgami do kastracji reniferów, ale badania przeprowadzone przez Eli Skum wskazują na coś zaskakującego:

- Posługując się obcęgami, przecina się nasieniowody, co zakłóca dopływ krwi do jąder, które w efekcie z reguły odpadają, z pokrywającą je skórą i wszystkim. Stosując metodę gaskit narusza się jedynie tkankę jąder, a zatem wykastrowany renifer może w dalszym ciągu produkować testosteron, co daje tzw. efekt androgeniczny, tj. renifer nabiera normalnie masy mięśniowej i wyglądu osobnika męskiego. Natomiast w przypadku kastracji obcęgami dostajemy renifery „zniewieściałe”, pozbawione testosteronu.

Skum mówi, że osobiście nigdy nie widziała, by ktoś stosował metodę gaskit dzisiaj, ale nie wyklucza, że niektórzy Samowie trudniący się hodowlą reniferów wciąż wiedzą jak to robić.

Na zamieszczonym powyżej filmiku kastrację zwierzęcia wykonuje młoda dziewczyna, jednak w rzeczywistości nie było to zajęcie jedynie dla kobiet.

- Nie wszyscy potrafili kastrować. Trzeba było się tym interesować i mieć odpowiednio mocne zęby, bo to ciężka praca. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni kastrowali renifery w ten sposób – wyjaśnia Skum.

Powodów, dla których renifery w ogóle się kastruje, jest wiele:

- Samowie kastrują renifery, by nadawały się do zaprzęgu i miały smaczne mięso. A także po to, by zachować spokój w stadzie, gdyż kastrowane samce chętnie zajmują się młodymi.

Z pomocą męża Eli Skum próbowała zidentyfikować czas i miejsce nakręcenia filmu:

- Najprawdopodobniej poszczególne ujęcia wykonano w okolicach Karasjok, Kautokeino i Karesuando. Sekwencja z dziewczyną kastrującą renifera to prawie z pewnością rekonstrukcja, wyreżyserowana po to, by pokazać samą metodę, jednak nie zgadza się ona dokładnie z tym, jak to naprawdę robiono. Film został zapewne nakręcony pod koniec lat 60. lub na początku 70.

Na podstawie: Nordlys

Reklama