Białe i niebieskie recepty w Norwegii. Zmieniły się regulacje, są problemy

Odpowiedzialność finansową wybranych pracowników służby zdrowia wprowadziły regulacje, które obowiązują w Norwegii od 1 stycznia 2022 roku. Medycy, którzy bezpodstawnie wystawią niebieską receptę, czyli refundującą przepisany lek, zapłacą karę. Najmniejsze naruszenia obciążone będą kwotą 10 tys. NOK. Najpoważniejsze odstępstwa mogą wiązać się z sankcją 200 tys. koron norweskich.

Zmiany negatywnie ocenia środowisko lekarzy. – Lekarz nie odnosi żadnych korzyści, jeśli wypisze niebieską receptę. Kiedy nie masz możliwości zarobku i dodatkowo ryzykujesz konieczność zapłacenia wysokiej kary, oczywiste, że wiele osób nie podejmie się ryzyka – komentuje zmiany na łamach NRK lekarz Einar Nordén. Zwrócił także uwagę, że poszkodowani będą przede wszystkim pacjenci. – Nie martwię się za bardzo o lekarzy, to zaradna grupa. Martwię się o pacjentów – dodał.

Zgodnie ze wskazaniami, niebieskie recepty mogą otrzymać pacjenci, którzy odpowiednio udokumentują przebieg choroby lub wykażą potrzebę terapii. Prawo do kontroli słuszności refundacji otrzymał Urząd ds. Zdrowia (Helsedirektoratet). W imieniu instytucji realizować je będą przedstawiciele Helfo (Helseøkonomiforvaltningen), czyli odpowiednik polskiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Jak argumentują przedstawiciele służby zdrowia, lekarze sumiennie wykonujący obowiązki nie mają się czego obawiać. Nowe środki mają przysłużyć się ograniczeniu nadmiernych wydatków budżetu państwa.

W Norwegii funkcjonują dwa podstawowe rodzaje recept. Pierwsze z nich, białe, przepisywane są pacjentom, którzy uiszczają za leki pełną przewidzianą cenę. Zmiany, które weszły w życie w 2022 roku, dotyczą drugiego rodzaju recept – niebieskich. Jej posiadacz płaci za leki 39 proc. ich wartości. Zazwyczaj wystawiane są dla osób cierpiących na choroby przewlekłe lub wymagających opieki lekarza specjalisty.

Pacjenci, których własna część kosztów leczenia (suma bez uwzględnienia wydatków poniesionych przez państwo) w ciągu roku przekroczyła kwotę 2921 NOK, mogą liczyć na otrzymanie tzw. frikort. Limit wydatków (egenandelstaket) co roku ustala Storting. Posiadacze dokumentu zwolnieni są z opłat za niebieskie recepty, leczenie specjalistyczne i inny przewidziane przez służbę zdrowia usługi. Zwolnione z opłat są także niebieskie recepty, które zostaną wykupione po przekroczeniu 520 NOK w ciągu trzymiesięcznego leczenia.

Szczegółowe informacje dotyczące frikort, również w języku angielskim, przygotował Urząd ds. Zdrowia.

W Norwegii za leki refundowane nie płacą także dzieci i młodzież do 16. roku życia. Specjalne recepty (h-resept) otrzymują również pacjenci, którzy wymagają leczenia specjalistycznego, zazwyczaj po hospitalizacji. Za ich realizację odpowiadają szpitale. Zgodnie z norweskimi regulacjami, recepty mogą zostać zrealizowane jedynie przez osobę, na którą zostały wystawione. Wyjątek stanowią pacjenci, którzy przekażą komuś fullmakt, czyli zgodę na wykupienie leków. Pełnomocnictwo jest ważne jedynie z dokumentami poświadczającymi tożsamość. Dotyczy tylko jednej wskazanej apteki.

Podobnie jak w Polsce, leki wystawiane na receptę można kupić jedynie w aptece oraz autoryzowanych przez Helfo punktach. Markety oferują jedynie podstawowe suplementy i inne nieinwazyjne dla organizmu preparaty. Wizyta u farmaceuty wiąże się z koniecznością pobrania numerku i oczekiwania w kolejce. Przy stanowisku musimy okazać dowód tożsamości. Zakupy w aptekach są jednak ograniczone do minimum. Przepisane przez lekarza medykamenty wystarczają zazwyczaj na trzymiesięczną terapię.

Źródło: NRK/Helfo/Helsedirektoratet/MojaNorwegia