Tromso zimą, Foto: Magda Ułas

Daleko, daleko za kołem podbiegunowym, w krainie zorzy polarnej, północnego słońca i śnieżnych psów, leży Tromsø. Położone na wyspie między cieśninami Sandnessundet i Tromsøysundet miasto znane jest głównie z atrakcji na wolnym powietrzu, przy bliższym poznaniu okazuje się jednak, że znajdziemy tu także interesujące muzea. Zapraszam na wycieczkę po wyspie Tromsøy.

Jak to za kołem podbiegunowym bywało

Niektórzy mówią, że każde szanujące się miasto powinno mieć swoje muzeum regionalne. W Tromsø taką rolę pełni położone na południowym końcu wyspy Muzeum Tromsø, będące jednocześnie muzeum uniwersyteckim i prężnym ośrodkiem badawczym. W części poświęconej historii naturalnej możemy zobaczyć wystawy geologiczne i przyrodnicze, zaś w części kulturowej poznamy dzieje osadnictwa na tych terenach od czasów epoki kamienia. Stara broń i biżuteria, zbiór monet, sztuka i kultura Samów, sztuka kościelna i zbiory muzyczne (można posłuchać m.in. charakterystycznego samijskiego śpiewu - joik)... A do tego prelekcje i pokazy... Na zwiedzanie muzeum można swobodnie przeznaczyć cały dzień.

Niewiele osób wie, że Tromsø było kiedyś dużym ośrodkiem łowców fok oraz miejscem startu wielu ekspedycji na tereny polarne. To stąd wyruszył w swoją ostatnią podróż zdobywca Bieguna Południowego Roald Amundsen. Ten fragment przeszłości dokumentuje niewielkie Muzeum Polarne - Polarmuseet. Znajdziemy tam wystawy poświęcone połowom fok i wielorybów, zobaczymy pamiątki po Roaldzie Amundsenie i Fridtjofie Nansenie - człowieku, który jako pierwszy przemierzył Grenlandię na nartach, poznamy historię odkrycia i kolonizacji Svalbardu... I może przekonamy się, że mamy całkiem wygodne życie?

Polarmuseet, Foto: Magda Ułas

Świątynia nauki

Ok. 15 minut autobusem od centrum, na terenie Uniwersytetu w Tromsø, znajduje się obiekt dla głodnych wiedzy, zdolny zaspokoić najbardziej wybredne gusta. Dzieci będą się tam świetnie bawić, a dorośli... Dorośli poczują się jak dzieci, na nowo odkrywające nieznane dotąd tajemnice. Mowa o Nordnorsk vitensenter - Centrum Nauki Północnej Norwegii. Można tam - dosłownie i w przenośni - dotknąć wielu dziedzin nauki. Obiekt podzielony jest na kilka sekcji. W części poświęconej tajemnicom ludzkiego ciała i ludzkiego mózgu można zbadać możliwości swojego organizmu i sposób jego działania. W sekcji poświęconej energii i środowisku małe i duże dzieci mogą nauczyć się, jak pozyskiwać ekologiczną energię z wody, słońca i wiatru. Piętro wyżej zapoznamy się z klimatem i pogodą, całość zaś wieńczy część poświęcona magnetyzmowi i zorzy polarnej oraz planetarium.

Spotkania ze sztuką

Miłośnicy sztuki zechcą być może odpocząć po eksperymentach w Nordnorsk Kunstmuseum. Muzeum, położone tuż obok centrum informacji turystycznej (wystarczy przejść przez skrzyżowanie), mieści kolekcję dzieł przedstawiających północ Norwegii, np. będący bardzo popularnym tematem dla romantycznych malarzy Nordkapp. Najstarsze obrazy pochodzą z początków XIX wieku, ale muzeum gości także wystawy czasowe - sztukę współczesną, filmy, instalacje... Wstęp wolny.

Jeśli ktoś jest jednocześnie miłośnikiem sztuki i eksperymentów, powinien z kolei wybrać się do Tromsø Kunstforening, największego centrum sztuki współczesnej w północnej Norwegii. Położonego na wzgórzu dziewiętnastowiecznego budynku nie sposób przeoczyć (no, chyba że komuś naprawdę bardzo na tym zależy). Tu stawia się na sztukę eksperymentalną, odważną i niecodzienną. Również do tej instytucji wstęp jest bezpłatny.

W Nordnorsk Kunstmuseum, Foto: Magda Ułas

Skarby morza, zorza polarna i wyprawa na Svalbard

Dwadzieścia minut od centrum miasta, na nabrzeżu nieopodal wspomnianego Tromsø Kunstforening, znajduje się Polaria. Przypominający kostki domina budynek kryje mnóstwo atrakcji dla całej rodziny. Oprócz wystaw poświęconych morskim stworzeniom dwa razy dziennie - o 12.30 i 15.30 - można podziwiać karmienie i tresurę mieszkających w Polarii fok. Dodatkowo co pół godziny odbywają się seanse filmów panoramicznych. Na pięciu wielkich ekranach można obejrzeć nakręcony z powietrza film o archipelagu Svalbard (uwaga - w czasie oglądania zmysł równowagi traci równowagę) lub film o zorzy polarnej. W obiekcie znajduje się także sklepik i kącik zabaw dla dzieci. Tuż obok Polarii, ukryty pod szklanym dachem, zacumowany jest najstarszy zachowany w Tromsø statek polarny - Polstjerna, zbudowany w 1949 roku (część Muzeum Tromsø).

Polstjerna, Foto: Magda Ułas

Pokazy dmuchania szkła i odpoczynek nad kuflem piwa

Dziesięć minut spacerkiem od centrum informacji turystycznej na Kirkegata, na Peder Hanssens Gate, znajduje się położona najdalej na północ huta szkła na świecie - Blåst. Można tam przyjrzeć się procesowi produkcji szkła, a na życzenie odwiedzających pracownicy stworzą pamiątkę tylko dla nich. Wydmuchanym specjalnie dla nas szklanym cackiem możemy cieszyć się po drugiej stronie ulicy, w najstarszym w mieście pubie - Ølhallen (założonym w 1926 roku), gdzie można spróbować piwa warzonego w znajdującym się tuż obok browarze Mack z 1877 roku. Od poniedziałku do czwartku browar można zwiedzać z przewodnikiem. Wycieczka zaczyna się o godzinie 13.00, ale, by się odbyła, muszą się na nią zdecydować co najmniej 3 osoby.

I to by było na tyle - jeśli chodzi o artykuł, bo jeśli chodzi o muzea... Gdyby ktoś nie miał dość historii, może odwiedzić Muzeum Obrony (Forssvarsmuseum) lub Perspektivet Museum, na miłośników wody, nieba i powietrza czeka położone niedaleko lotniska Telemuseet i kilka doskonale zachowanych wiejskich zagród... W Tromsø - „Paryżu Północy", wystarczy się rozejrzeć, by znaleźć coś ciekawego.