Raport Norwegia
Twoje centrum aktualności i najnowszych wiadomości z Norwegii. Publikujemy dziesiątki informacji dziennie, abyś był zawsze na bieżąco. W jednym miejscu znajdziesz kluczowe informacje: od alertów pogodowych i sytuacji na drogach, przez doniesienia z rynku pracy, po najważniejsze wydarzenia z Oslo, Bergen, Stavanger i wszystkich regionów Norwegii.
Organizacje ekologiczne odwołują się w sprawie deponowania odpadów w Førdefjorden
Organizacje ekologiczne, takie jak Naturvernforbundet i Natur og Ungdom, zdecydowały się odwołać od decyzji sądu rejonowego Sogn og Fjordane. Celem jest zatrzymanie planów Nordic Mining, które uzyskało zezwolenie na deponowanie nawet 170 milionów ton odpadów górniczych w norweskim fiordzie Førdefjorden. Jak dotąd firma złożyła już około 200 tysięcy ton odpadów. Wcześniejsze decyzje sądów, w tym EFTA i sądu apelacyjnego Borgarting, uznały, że działania te są sprzeczne z dyrektywą wodną UE oraz norweskimi przepisami wodnymi. Jednak państwo złożyło apelację do Sądu Najwyższego.
Truls Gulowsen, przewodniczący Naturvernforbundet, jest przekonany o wygranej, mimo że organizacje stoją przed poważnymi wyzwaniami finansowymi związanymi z koniecznością pokrycia kosztów sądowych w wysokości 2,5 miliona koron norweskich. Gulowsen podkreśla, że walka o ochronę Førdefjorden jest kosztowna i ryzykowna, ale apeluje o wsparcie społeczne w celu zatrzymania dalszej deponacji odpadów. Organizacje ekologiczne liczą na wsparcie, aby kontynuować swoją walkę w obronie fiordu.
Norweski rząd niemal upadł przez spór o politykę energetyczną
W Norwegii doszło do intensywnego konfliktu o przyszłość polityki energetycznej, który niemal doprowadził do upadku rządu premiera Jonasa Gahra Støre. Partia Zielonych (MDG) była bliska wycofania swojego poparcia z powodu sporu o tajny dokument dotyczący nowej komisji do spraw transformacji energetycznej. Negocjacje dotyczące jej mandatu były jednymi z najtrudniejszych w ramach rozmów budżetowych. Rozmowy zostały przerwane w sobotę, ale kontynuowano je intensywnie w poniedziałek i wtorek, co doprowadziło do porozumienia w nocy z wtorku na środę.
Ostatecznie osiągnięto kompromis, który zakłada redukcję emisji o 70–75% do 2035 roku oraz 75% redukcji produkcji ropy i gazu do 2060 roku. Nowy mandat uwzględnia również cele Unii Europejskiej dotyczące 90-procentowej redukcji emisji do 2040 roku. Ingrid Liland, główna negocjatorka MDG, podkreśliła, że dla partii kluczowe było uwzględnienie w nowym mandacie wpływu gwałtownych zmian na rynku ropy i gazu na norweską gospodarkę. Strategia transformacji ma być oparta na wiedzy i obejmować zarówno partnerów społecznych, jak i środowisko naukowe.
Perx walczy z krytyką i groźbą upadłości
Firma Perx, zajmująca się pożyczkami, zmaga się z poważnymi oskarżeniami ze strony norweskiego Urzędu Nadzoru Finansowego. Instytucja zarzuca firmie łamanie przepisów poprzez udzielanie pożyczek zabezpieczonych hipoteką, co jest nielegalne od 2024 roku. Urząd wskazał na co najmniej osiem przypadków takich działań, podczas gdy sama firma przyznaje się do czterech. W odpowiedzi na zarzuty Perx wstrzymało wszystkie działania pożyczkowe i złożyło odwołanie od decyzji nadzoru.
Perx stara się również uniknąć bankructwa, poszukując wsparcia finansowego od swoich akcjonariuszy. Firma planuje pozyskać od 3 do 5 milionów koron norweskich, oferując akcje po symbolicznej cenie 1 øre za sztukę. Jednocześnie firma obarcza media, w tym portal E24, za przyczynienie się do spadku dochodów i kryzysu płynnościowego.
Norweski rząd odmawia ujawnienia dokumentów Telenoru z Mjanmy
Rząd Norwegii odmówił ujawnienia dokumentów dotyczących działalności Telenoru w Mjanmie. Decyzja ta jest związana z kontrowersjami wokół doniesień, że Telenor przekazał znaczną ilość wrażliwych danych klientów wojskowemu reżimowi w Mjanmie po zamachu stanu w 2021 roku. W odpowiedzi na tę sytuację komisja kontrolna domaga się odpowiedzi na 31 pytań, które miałyby wyjaśnić, co norwescy ministrowie wiedzieli o tych wydarzeniach. Kluczowym dokumentem, o który toczy się spór, jest tzw. „dialog własnościowy”.
Parlamentarzysta Lars Haltbrekken wyraził zaniepokojenie tajemniczością rządu w tej sprawie, podczas gdy Hege Bae Nyholt podkreśliła, że prawa człowieka powinny mieć pierwszeństwo przed przepisami o własności. Z kolei minister przemysłu Cecilie Myrseth zaznaczyła, że poufność jest kluczowa w dialogu własnościowym. Sprawa budzi szerokie zainteresowanie, a komisja kontrolna naciska na przeprowadzenie otwartego przesłuchania w tej kwestii.
Kobieta wygrywa pierwszą w Norwegii sprawę o odszkodowanie za skutki szczepionki
Marianne Torp Foss z Trøndelag wygrała historyczną sprawę sądową przeciwko państwu norweskiemu. Po przyjęciu szczepionki Pfizer na COVID-19 zachorowała na przewlekły zespół zmęczenia (CFS/ME). Trøndelag tingrett, czyli sąd rejonowy, uznał, że czas między szczepieniem a wystąpieniem objawów był na tyle krótki, że nie można wykluczyć związku przyczynowego. Sąd stwierdził, że państwo nie przedstawiło dowodów na inną prawdopodobną przyczynę choroby i zasądził odszkodowanie w wysokości ponad 500 000 koron norweskich na pokrycie kosztów sądowych.
Jest to pierwsza taka sprawa w Norwegii, gdzie prywatna osoba uzyskała potwierdzenie, że szczepionka była przyczyną choroby. Marianne w rozmowie z TV 2 wyraziła radość z tego, że jej uwierzono, mówiąc: „Jestem w ekstazie, że mi uwierzono”. Jej adwokat, Hasse Benberg, uważa, że wyrok może stać się precedensem dla podobnych spraw, które są obecnie rozpatrywane w norweskim systemie prawnym. Mimo to państwo zapowiedziało już złożenie apelacji od wyroku.
Policja ostrzega przed poszukiwaniami zaginionej kobiety na własną rękę
Poszukiwania zaginionej czterdziestoletniej kobiety z miasta Skien w Norwegii zostały zakończone. Decyzja o wstrzymaniu akcji poszukiwawczej była trudna, ale niezbędna ze względu na ocenę medyczną i trudne warunki terenowe. W trakcie poszukiwań, które trwały kilka dni, teren okazał się wysoce wymagający, pełen kamiennych bloków, jaskiń i szczelin. Te warunki przyczyniły się do obrażeń wśród ratowników, w tym trzech urazów złamań i skręceń. Policja, która do tej pory działała z założeniem, że kobieta jest żywa, teraz uznaje, że szanse na jej odnalezienie w dobrym stanie są znacznie mniejsze.
Pomimo zakończenia oficjalnych poszukiwań, policja ostrzega mieszkańców przed prowadzeniem poszukiwań na własną rękę, zwłaszcza w trudnym terenie. Z powodu mgły i złej pogody nie można było użyć helikoptera, co dodatkowo utrudniało akcję ratunkową. Policja zwraca się także do społeczności o przekazywanie wszelkich informacji, które mogą być pomocne w tej sprawie. Thomas Horgen, lider norweskiej grupy ratowniczej alpinizmu, pochwalił wysiłki policji w tej trudnej sytuacji.
Minister rodziny pod presją w sprawie rejestru opieki nad dziećmi
Minister rodziny i spraw społecznych Lene Vågslid stanęła przed wyzwaniem w norweskim parlamencie po ujawnieniu przez gazetę VG potrzeby utworzenia krajowego rejestru opieki nad dziećmi. Sprawa zyskała na znaczeniu po ujawnieniu historii Tine, młodej dziewczyny, która w ciągu dziesięciu lat przeprowadzała się aż 20 razy. Wielu polityków, w tym Tone Wilhelmsen Trøen, apeluje o stworzenie zintegrowanego systemu wymiany informacji w opiece nad dziećmi, co ma pomóc w lepszym śledzeniu i wsparciu dzieci w trudnych sytuacjach.
Vågslid podkreśliła, że dostęp do niezbędnych informacji jest kluczowy dla osób zajmujących się opieką nad dziećmi. Mirell Høyer-Berntsen oraz politycy z partii KrF i Rødt również poparli inicjatywę stworzenia narodowego systemu danych. Høyer-Berntsen zaznaczyła, że informacje powinny towarzyszyć dzieciom i rodzinom podczas przeprowadzek. Tone Wilhelmsen Trøen zwróciła uwagę na konieczność szybkiego działania i pochwaliła gazetę VG za zwrócenie uwagi na ten problem.
Silne wichury i wysokie fale w Lofoten: ostrzeżenie pogodowe
Norweski Instytut Meteorologiczny wydał żółte ostrzeżenie pogodowe dla regionu Lofoten. Od środy rano spodziewane są silne wichury oraz burze z porywami wiatru osiągającymi prędkość małej burzy. Najmocniejsze podmuchy wiatru zmierzono na poziomie 29,5 metra na sekundę, co spowodowało zamknięcie mostu Gimsøy. W regionie wystąpiły także inne utrudnienia, takie jak odwołanie połączeń promowych na trasie Bodø-Værøy-Røst-Moskenes z powodu wysokiej fali i silnego wiatru.
Fale na morzu osiągają wysokość do 15,2 metra, co sprawia, że warunki na morzu są ekstremalnie niebezpieczne. Z powodu osunięcia ziemi w Valbergsura, droga wojewódzka nr 815 została zamknięta. Dodatkowo, z powodu złej pogody, wszystkie autobusy w Lofoten oraz w kierunku i z Lofoten zostały zawieszone między godziną 13:00 a 19:00. Sytuacja będzie ponownie oceniona w czwartek w południe. Mieszkańcom zaleca się ostrożność i śledzenie komunikatów pogodowych.
Norweski rząd odmawia dostępu do dokumentów Telenor dotyczących Myanmaru
Premier Norwegii, Jonas Gahr Støre, wraz z rządem, odmówił udostępnienia parlamentowi wewnętrznych dokumentów dotyczących rozmów z Telenor na temat wycofania się firmy z Myanmaru. W 2021 roku, po zamachu stanu, Telenor mógł umożliwić wojskowej juncie dostęp do wrażliwych danych osobowych i podsłuchiwanie rozmów telefonicznych. Komisja Kontroli w parlamencie zwróciła się o wgląd w komunikację między Ministerstwem Przemysłu a Telenor, ale Støre podkreśla, że nie mają prawa do większego wglądu niż ten przewidziany w ustawie o jawności.
Minister przemysłu, Cecilie Myrseth, zaznacza, że nadmierna otwartość może zniechęcać firmy do współpracy. Lider komisji, Per-Willy Amundsen, wyraził zaskoczenie odpowiedzią rządu i zasugerował, że może zostać wszczęta kontrola. Komisja planuje kolejne spotkanie w celu omówienia dalszych kroków.
UE udziela Ukrainie pożyczki i wstrzymuje import gazu z Rosji
Unia Europejska zdecydowała o przyznaniu Ukrainie pożyczki w wysokości 90 mld euro. Środki te pochodzą z zamrożonych rosyjskich aktywów w europejskich bankach. Pożyczka ma na celu wsparcie ukraińskiego budżetu, który według Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej, może być zagrożony wyczerpaniem na początku 2026 roku. Co istotne, Ukraina będzie zobowiązana do zwrotu pożyczki, jeżeli Rosja wypłaci odszkodowanie wojenne. Wsparcie finansowe pokryje dwie trzecie potrzeb finansowych Ukrainy na najbliższe dwa lata.
W ramach solidarności z Ukrainą kraje Unii Europejskiej zgodziły się również na stopniowe wycofywanie importu gazu z Rosji, planując całkowite zaprzestanie tej działalności do końca 2027 roku. Decyzja ta jest symbolicznym wsparciem dla Ukrainy, która stoi w obliczu kluczowych wyzwań. Ursula von der Leyen podkreśliła, że Ukraina znajduje się na decydującym rozdrożu, co wymaga dalszego wsparcia ze strony wspólnoty międzynarodowej.
