Praca w nocy: kiedy jest dozwolona i co przysługuje pracownikom

25 października 2018 14:38

Udostępnij
na Facebooku

Praca w nocy: kiedy jest dozwolona i co przysługuje pracownikom

Pracodawca może wprowadzić nocne zmiany, jeśli jest to konieczne dla danej działalności. pxhere.com / CC0 Public Domain

Zgodnie z norweskim kodeksem pracy (arbeidsmiljøloven) praca w godzinach nocnych jest niedozwolona – wyjątkiem są branże, w których „charakter działalności tego wymaga”. Dotyczy to między innymi służby zdrowia, policji lub firm, w których w wyniku przerwy produkty mogą ulec uszkodzeniu. Takie przypadki są jednak obwarowane oddzielnymi przepisami, które mają chronić pracowników – badania pokazują bowiem, że praca w godzinach nocnych może prowadzić do wzrostu ryzyka wystąpienia wypadków, a także zaburzeń snu.

W artykule przedstawiamy najważniejsze punkty kodeksu pracy, które regulują zasady pracy w nocy.

Reklama

Czytaj też: Za niskie wynagrodzenia, niekontrolowany czas pracy. Branża transportowa pod lupą

Kiedy nocna praca jest „konieczna”?

Główną zasadą w ocenie, czy charakter działalności wymaga wprowadzenia pracy w nocy, jest ustalenie, czy jest to konieczne ze względów produkcyjnych lub by zaspokoić potrzeby społeczeństwa i dobra wspólnego.

W praktyce oznacza to, że firma ma prawo wprowadzić nocne zmiany m.in. jeśli instalacje, maszyny, surowce lub produkty mogą podczas wstrzymania prac ulec zniszczeniu lub przerwa w pracy jest niemożliwa z powodów technicznych. Również zawody działające na rzecz społeczeństwa, takie jak służba zdrowia, służba wojskowa, policja, straż pożarna czy centrale alarmowe są wyłączone z zakazu wykonywania pracy w nocy. Podobnie traktuje się także dziennikarzy, pracowników teatrów i wystaw, a także piekarzy.

Istnieje też możliwość wprowadzenia tymczasowych nocnych zmian, jeśli zajdzie taka potrzeba – przykładem może być praca sezonowa lub nieoczekiwany wzrost zamówień.

Pracodawca ma obowiązek omówić konieczność wprowadzenia pracy w nocy z przedstawicielem pracowników (tillitsvalgt).

Czas pracy w nocy

Praca w godzinach nocnych rozumiana jest jako praca między godziną 21 a 6 rano – firmy objęte układem zbiorowym mają jednak możliwość ustalenia z pracownikami innego, minimum ośmiogodzinnego przedziału czasowego, który obejmowałby czas między północą a 6 rano.

Pracodawca i pracownik mają także prawo zawrzeć pisemną umowę, z której wynika, że pracownik – z własnej inicjatywy – może wykonywać pracę między godziną 21 a 23.

Jako pracę w nocy nie uznaje się pracy na dwie zmiany między 6 a 24.

Osoby, które podejmują się nocnych zmian, obowiązują też osobne przepisy dotyczące czasu pracy. Wśród pracowników, którzy regularnie pracują w nocy ponad 3 godziny, średnia czasu pracy z czterech tygodni nie może przekroczyć 8 godzin dziennie.

Dla osób, które ponoszą duże ryzyko zawodowe lub praca jest dla nich znacznym obciążeniem psychicznym lub fizycznym, limit czasu pracy wynosi 8 godzin na dobę – w tym wypadku nie jest już liczona miesięczna średnia.

Każdy pracownik, który pracuje głównie na nocnych zmianach, musi mieć też zapewnione regularne kontrole lekarskie, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia wypadków i problemów zdrowotnych.

Reklama