Raport Norwegia
Twoje centrum aktualności i najnowszych wiadomości z Norwegii. Publikujemy dziesiątki informacji dziennie, abyś był zawsze na bieżąco. W jednym miejscu znajdziesz kluczowe informacje: od alertów pogodowych i sytuacji na drogach, przez doniesienia z rynku pracy, po najważniejsze wydarzenia z Oslo, Bergen, Stavanger i wszystkich regionów Norwegii.
Naukowcy ostrzegają: Golfstrom może zapaść się już przed 2035 rokiem
Najnowsza analiza opublikowana w czasopiśmie „Environmental Research Letters” alarmuje, że ryzyko załamania się Prądu Zatokowego (Golfstromu), będącego częścią systemu AMOC, jest znacznie większe niż wcześniej sądzono. Według badaczy z Potsdam Institute for Climate Impact Research, punkt krytyczny może zostać osiągnięty już w ciągu najbliższych 10–20 lat. Nawet przy znaczącej redukcji emisji gazów cieplarnianych prawdopodobieństwo katastrofy wynosi co najmniej 25 proc., a przy braku działań rośnie do 70 proc.
Załamanie Golfstromu oznaczałoby dla Norwegii i Europy gwałtowne ochłodzenie klimatu, surowsze zimy, spadek temperatury latem i zmiany opadów. Miliony ludzi byłyby zagrożone brakiem wody i żywności, a także wzrostem poziomu mórz. Eksperci apelują o pilne działania na rzecz klimatu.
Jak inwestować przed obniżką stóp procentowych? Porady norweskich ekspertów
Norwescy specjaliści radzą, jak najlepiej ulokować oszczędności w okresie poprzedzającym spodziewane obniżki stóp procentowych. Według Shakeba Syeda z Odin, zmiany w polityce monetarnej mogą istotnie wpłynąć na wyniki portfela inwestycyjnego.
Eksperci podkreślają, że kluczowe jest odpowiednie dostosowanie strategii inwestycyjnej do nowej sytuacji na rynku. Wskazują, które sektory i instrumenty finansowe mogą zyskać na wartości po spadku kosztów kredytu i jakie decyzje warto rozważyć, aby zmaksymalizować zyski.
Nie wyrzucaj mokrych ubrań do kontenera – nowe zasady segregacji w Norwegii
Od początku roku obowiązują w Norwegii nowe przepisy dotyczące segregacji tekstyliów, które wywołały spore zamieszanie wśród mieszkańców. Wielu Norwegów błędnie uznało, że nie wolno już wyrzucać żadnych ubrań do domowych śmietników. Tymczasem nadal można wrzucać do odpadów zmieszanych brudne, mokre lub zniszczone tekstylia, a tylko czyste i suche ubrania powinny trafić do kontenerów na odzież przeznaczoną do ponownego użycia.
Błędna segregacja prowadzi do marnowania dużych ilości odzieży, która mogłaby jeszcze posłużyć innym. Organizacje charytatywne alarmują, że aż połowa zebranych ubrań musi być spalona z powodu zanieczyszczeń. Zaleca się, by nie wrzucać do kontenerów bielizny, brudnych, mokrych rzeczy ani tekstyliów syntetycznych. Warto pamiętać, że nie wszystko, co tekstylne, nadaje się do recyklingu – część powinna trafić do zwykłego śmietnika.
Pasażerowie omdlewają w zatłoczonych pociągach podmiejskich w Oslo
Ciągłe przepełnienie pociągów podmiejskich w Oslo prowadzi do omdleń i rosnącej frustracji wśród pasażerów. W ostatnim tygodniu w zatłoczonych wagonach na wschodzie Norwegii zemdlało kilka osób, a liczba incydentów rośnie. Sytuacja nie poprawi się wcześniej niż za rok – wyjaśnia przewoźnik Vy, tłumacząc braki taboru opóźnioną dostawą nowych pociągów i niedawnymi utrudnieniami technicznymi w Drammen.
Pasażerowie obawiają się o swoje bezpieczeństwo i często rezygnują z podróży. Vy próbuje łagodzić kryzys, podstawiając dodatkowe autobusy, ale problem przeciążenia pociągów utrzyma się aż do wprowadzenia nowego taboru w przyszłym roku.
Norwegowie coraz częściej uzależniają się od silnych leków przeciwbólowych
Marion Jakobsen przez dziewięć lat zmagała się z uzależnieniem od opioidów, przepisanych na przewlekłe bóle po operacjach kręgosłupa. Ostrzega innych przed długotrwałym stosowaniem silnych środków przeciwbólowych, które wywołały u niej poważne skutki uboczne – apatię, zmęczenie i utratę kontroli nad własnym życiem.
Według danych Norweskiego Instytutu Zdrowia Publicznego (FHI), opioidy przyjmuje ponad 570 tys. Norwegów, a skala stosowania tych leków jest wyższa niż w krajach sąsiednich. Szczególnie niepokoi rosnąca liczba osób przyjmujących wysokie dawki przez długi czas, co zwiększa ryzyko uzależnienia i przedawkowań. Instytucje zdrowotne wdrażają nowe rozwiązania: edukację pacjentów, wsparcie lekarzy i promowanie alternatywnych metod leczenia bólu, takich jak stymulacja rdzenia kręgowego czy techniki relaksacyjne. Eksperci podkreślają konieczność indywidualnego podejścia i ograniczania stosowania silnych leków, jeśli to możliwe.
Jak firmy w Norwegii kupują spółki tylko dla ulg podatkowych
Norweska telewizja NRK przeanalizowała tysiące transakcji z lat 2017–2022 i ujawniła, że około 1,1 tys. spółek bez własnych dochodów czy majątku, ale z dużymi stratami z przeszłości, zostało przejętych przez nowych właścicieli. Łącznie te firmy zanotowały aż 14 mld NOK strat, które nowi właściciele mogli wykorzystać do obniżenia własnego podatku dochodowego.
Zjawisko to, choć formalnie legalne w ramach tzw. „fremførbare underskudd” (możliwość odliczania strat z lat poprzednich), budzi kontrowersje. Eksperci ostrzegają, że to strata dla budżetu państwa i społeczeństwa, a Skatteetaten (norweski urząd podatkowy) ma ograniczone możliwości kontroli takich operacji. Przykładem jest m.in. Strawberry Group Pettera Stordalena, który po głośnych procesach sądowych stracił prawo do skorzystania z ulg. Sprawa pokazuje, jak łatwo kreatywnie wykorzystywać luki w norweskim systemie podatkowym.
Nowe fakty w sprawie zabójstwa Tamimy Juhar: trzyosobowy zespół biegłych
Policja w Oslo powołała trzech niezależnych biegłych – dwóch psychiatrów i psychologa – aby przeprowadzić kompleksową ocenę psychiatryczną Djordje Wilmsa, 18-latka podejrzanego o zabójstwo Tamimy Nibras Juhar oraz o przygotowywanie aktu terrorystycznego. Decyzja ta wynika z wyjątkowego charakteru sprawy, w której pojawiają się wątki radykalizacji i ekstremizmu.
Wilms, który przebywa w areszcie, złożył nowe, bardziej szczegółowe zeznania dotyczące motywacji i zamiarów dalszych ataków. Policja podkreśla, że jak dotąd nie ma dowodów na udział innych osób. Podejrzany został zwolniony z izolacji i zakazu kontaktów z mediami, lecz nadal obowiązuje go zakaz korespondencji i odwiedzin. W śledztwie ujawniono, że Wilms wyrażał uprzedzenia wobec muzułmanów, a ofiara była muzułmanką. Służby już wcześniej monitorowały podejrzanego pod kątem radykalizacji.
Tymczasowy most na trasie do Lofotów już w drodze
Na trasie E10 w Vestvågøy, prowadzącej do Lofotów, pojawi się tymczasowy most zastępujący zamknięty Knutstad bru, który został uszkodzony i nie nadaje się do użytku od 1 września. Statens vegvesen zapowiada, że otwarcie przeprawy nastąpi w poniedziałek 8 września. Obecnie kierowcy korzystają z wąskich dróg objazdowych, a podróżującym zaleca się szczególną ostrożność oraz uwzględnienie dodatkowego czasu przejazdu.
Montaż mostu rozpoczął się już w środę, a na miejscu pracują doświadczeni monterzy z norweskiej administracji drogowej. Nowa konstrukcja będzie nieco wyższa od poprzedniej, a teren wokół mostu został wyłączony z ruchu z powodu prowadzonych prac. Decyzja o dalszym losie uszkodzonego mostu z 1962 roku jeszcze nie zapadła. Trwają także prace nad poprawą oznakowania, by ułatwić ruch turystom i mieszkańcom regionu Nordland.
Szef norweskiego Oljefondet zagrożony zakazem wjazdu do USA po decyzji ws. Caterpillar
Nicolai Tangen, szef norweskiego Oljefondet, planuje jesienią wyjazd służbowy do Nowego Jorku. Jednak podróży tej towarzyszy napięcie polityczne – senator USA Lindsey Graham grozi ograniczeniem wiz dla kadry zarządzającej funduszem, w odpowiedzi na wykluczenie amerykańskiej firmy Caterpillar z portfela Oljefondet. Decyzja ta została podjęta z powodu „nieakceptowalnego ryzyka naruszeń praw człowieka w czasie konfliktów zbrojnych” – podał Norges Bank.
Oprócz senatora, zaniepokojenie wyraził także Departament Stanu USA, który oficjalnie poruszył sprawę u norweskich władz. Mimo kontrowersji, przedstawiciele funduszu zapewniają, że nie napotkali dotąd problemów wizowych. Sprawa nabiera rozgłosu, a norweski premier Jonas Gahr Støre osobiście kontaktował się z amerykańskim senatorem, by wyjaśnić okoliczności decyzji funduszu.
Pierwszy w Norwegii lot elektrycznego samolotu – przełom czy przesada?
W Norwegii odbył się historyczny lot – po raz pierwszy całkowicie elektryczny samolot transportowy pokonał trasę ze Stavanger do Bergen. Test ten jest częścią ogólnokrajowego projektu mającego na celu rozwój lotnictwa niskoemisyjnego i bezemisyjnego. Przedstawiciele branży są optymistyczni i przewidują, że już w 2028 r. na tej trasie pojawią się certyfikowane samoloty elektryczne, a do 2030 r. mogą być gotowe maszyny mieszczące 19 pasażerów.
Jednak nie wszyscy podzielają entuzjazm – profesor Frode Steen z Norges Handelshøyskole zwraca uwagę na ograniczenia technologii i przestrzega przed nadmiernym wydawaniem środków publicznych na ten cel. Norweski rząd przeznaczył na testy miliard koron, a projekt potrwa co najmniej do końca roku, mogąc objąć kolejne trasy.
