Nordycki zwierzyniec. Nidhögg – skrzydlaty wąż z krainy umarłych

Nidhögg to przeraźliwie długi wąż, który mieszka i nieustannie wije się w korzeniach Yggdrasila, mitologicznego świętego jesionu. Rezyduje w krainie Helheim, siedzibie śmierci, praktycznie na samym dnie nordyckiego wszechświata, gdzie panuje wieczna ciemność i chłód. Bestia żywi się tam krwią umarłych, którą wysysa z ciał nieszczęśników, którym nie dane było trafić do Valhalii, raju dla wojowników.

Helheim, którego panią jest bogini Hel, to jeden z dziewięciu światów w nordyckiej mitologii. Ta najmroczniejsza mityczna kraina mieści się na samym dole Yggdrasila. Według mitologicznego opisu trafiają do niej Ci, którzy nie umarli śmiercią chwalebną, czyli w wikińskim rozumieniu tego słowa – w walce z mieczem w ręku.

Można powiedzieć, że Nidhögg żyje w najgorszej części krainy Helheim, w miejscu nazywanym Náströnd, co można tłumaczyć jako „wybrzeże umarłych”. Do tej nekropolii trafiają duchy krzywoprzysiężców, morderców oraz innych osób, które popełniły straszliwe zbrodnie. Nad wszechobecną pożogą króluje olbrzymi pałac zbudowany ze splątanych węży plujących jadem. To właśnie w tym miejscu „gniazdko” uwił sobie Nidhögg, który nie tylko wysysa krew z ciał nieszczęśników skazanych na wieczny pobyt w Náströnd, ale również podgryza korzenie Yggdrasila, aby doprowadzić do zniszczenia świata.

Ciekawe jest również pochodzenie imienia tego przeraźliwego mitologicznego stwora. Nazwa Nidhögg wywodzi się prawdopodobnie od wyrażenia „níð”, co w języku staronordyckim oznaczało utratę honoru. Imię Nidhögga można współcześnie tłumaczyć jako „Kąsający Lęk”, co bardzo dobrze oddaje charakter tego mitologicznego zwierza.

Postać Nidhögga pojawia się w poemacie Völuspa (co można tłumaczyć jako „Przepowiednia wieszczki”). Jest to opowieść o drzewie życia Yggdrasilu łączącym dziewięć światów i o końcu świata, w którym ma nastąpić wielka walka między bogami a olbrzymami pod przewodnictwem Lokiego.

Mitologia nordycka rozróżnia smoki i węże. Nidhögg może być jednak i jednym i drugim. Jest wężem,  ale równocześnie ma także skrzydła.

Nidhögg, podobnie jak Jormungandr, inny wężowy bohater, o którym pisaliśmy w poprzednim odcinku „Nordyckiego zwierzyńca”, ma powrócić w czasie Ragnaröku, czyli zmierzchu bogów. Gadzina stanie po stronie olbrzymów i będzie walczyć  z siłami Odyna. Ostatecznie jednak bestia zostanie pokonana.

Z Nidhöggiem związany jest również inny zwierzak rodem z nordyckiej mitologii – czyli kochająca plotki wiewiórka Ratatosk, która nieustannie podsyca nienawiść między wężem z krainy umarłych a orłem, który żyje na szczycie Yggdrasila.

Wąż to symbol, który często pojawia się w mitologiach całego świata. Tak, jak różne są historie w których występuje, tak samo znaczenia tej postaci mogą być nieoczywiste. Nidhögg to symbol chaosu. Wijąca się bestia często występuje w mitologicznych opowieściach  jako symbol grzechu, zniszczenia czy chaosu. Bywa jednak także symbolem nieskończoności, jak na przykład w przypadku greckiego Uroborosa nieustannie pożerającego własny ogon.

Nidhögg pojawił się również w jednej z części komiksu o przygodach Thorgala. Węża zobaczymy w tomie „Gwiezdne dziecko”. Mitologiczny zwierzak inspirował również twórców gier. Jego postać wykorzystali pomysłodawcy pewnej komputerowej platformówki nazwanej po prostu „Nidhögg”. W grze bierze udział dwóch graczy – jeden biegnie cały czas w prawo, a drugi bez przerwy w lewo. Zwycięży ta osoba, która jako pierwsza dojdzie do ostatniej odsłony ekranu z wybranej strony. Na zwycięzcę czeka również nagroda – wiwat tłumów i... bycie zjedzonym przez opisywanego w artykule stwora – Nidhögga.

Przeczytajcie również inne artykuły z cyklu "Nordycki zwierzyniec"!