Ma tysiąc lat i pochodzi z Bizancjum: w Norwegii znaleziono rzadką monetę

Chociaż bizantyjskie monety można licytować nawet na polskich aukcjach, wcześniej tylko trzy takie egzemplarze zlokalizowano w Szwecji, zaś żadnej w Danii ani Norwegii.

Numizmat to odkrycie osoby prywatnej, która podczas odwiedzin u znajomych postanowiła przejść się po okolicy z wykrywaczem metalu. Moneta dzięki wykonaniu z cennego kruszca zachowała się w bardzo dobrym stanie i zdaniem naukowców wygląda w dużej mierze tak samo, jak w momencie zaginięcia – być może tysiąc lat temu.

Z jednej strony złotego znaleziska widnieje wizerunek Chrystusa trzymającego Biblię, a z drugiej strony prawdopodobnie przedstawieni są cesarze Bazyli II (po lewej) i Konstantyn VIII (po prawej). Byli braćmi i rządzili razem Bizancjum. Moneta została wybita pomiędzy 977 a 1025 rokiem naszej ery, pod koniec panowania wspomnianych władców.

Na monecie znajdują się także dwa napisy, jeden po łacinie, który brzmi: „Jezus Chrystus, Król królujących”, i drugi, po grecku: „Bazyli i Konstantyn, cesarze Rzymian”.

Słusznie nasuwa się więc pytanie, w jaki sposób moneta znalazła się na terenie dzisiejszej Norwegii, w okręgu Innlandet. Archeolodzy mają pewną teorię.

W Konstantynopolu norweski król Harald III Surowy Hardråde był częścią cesarskiej gwardii północnych Europejczyków, zwanej także „strażnikami”. W tamtych czasach panował zwyczaj, że strażnicy otrzymywali prawo splądrowania pałacu i zabrania wszelkich kosztowności, jakie udało im się znaleźć po śmierci cesarza. Za czasów Haralda w Bizancjum zmarło trzech cesarzy. Według sagi Harald i jego ludzie wrócili do Norwegii w 1046 roku. Mieli ze sobą statki w pełni załadowane złotem, między innymi z Cesarstwa Bizantyjskiego.

Moneta mogła następnie kontynuować podróż w kierunku Bjørgvin wraz z jednym z ówczesnych duchownych. Wiadomo, że Valdres było częścią diecezji Bjørgvin aż do 1125 roku, a jedna ze starszych tras komunikacyjnych nazywa się Bispevegen. Nie jest wykluczone, że moneta zaginęła podczas podróży któregoś z duchownych między Wschodem a Zachodem. Dawne szlaki transportowe opierały się na handlu solą z zachodniej Norwegii, zatem możliwe, że monetę wymieniono za któryś z norweskich towarów.

Znaleziska monety dokonano późną jesienią, dlatego archeolodzy nie mieli jeszcze możliwości zbadania miejsca znaleziska. Nastąpi to po ponownym rozpoczęciu sezonu w 2024 r. Osoba, która znalazła numizmat, nie jest w stanie powiedzieć, czy były jakieś oznaki wskazujące, że tego typu skarbów może być ich więcej.

Moneta zostanie teraz przekazana do muzeum historii kultury.

To nie pierwsze takie odkrycie, jakiego dokonano w Norwegii w ostatnich miesiącach. We wrześniu świat obiegła informacja, że rónież osoba prywatna, poszukiwacz hobbysta za pomocą wykrywacza metali natrafił w Rennesøy w gminie Stavanger na złoto sprzed 1500 lat. To największy tego typu skarb znaleziony w Norwegii od XIX wieku.

Było to dziewięć złotych wisiorków przypominających monety z rzadkimi symbolami koni, a także dziesięć złotych pereł i trzy złote pierścionki. Odkrycie ważyło nieco ponad 100 gramów i pochodziło prawdopodobnie z ok. 500 roku.

Źródła: Innlandet fylkeskommune, MojaNorwegia.pl